- Λορεντζέτι
- (Lorenzetti). Επώνυμο οικογένειας (αδελφών) Ιταλών ζωγράφων.
1. Αμπρότζιο (Ambrogio, Σιένα, περ. 1290 – 1348;). Εργάστηκε στη Φλωρεντία και στη Σιένα από το 1319 έως το τέλος της ζωής του, ενώ υπήρξε μαθητής και συνεργάτης του αδελφού του Πιέτρο (βλ. 2.). Οι πληροφορίες για τα δύο αδέλφια σταματούν περίπου το 1348, γεγονός που δεν αποκλείει την εκδοχή ότι πέθαναν τον ίδιο χρόνο σε επιδημία πανώλης. Ο Λ., στενά συνδεδεμένος με τη γοτθική παράδοση, με τον Ντούτσο και τον Τζοβάνι Πιζάνο, ξεχώρισε από τα πρώτα του έργα (Παναγία του Βίκο λ’ Αμπάτε και Παναγία του γάλακτος), στα οποία ήταν εμφανής η αρμονική συνύπαρξη της μελαγχολίας, της γλυκύτητας και της ονειροπόλησης. Και άλλα φορητά έργα του, όπως η Μαεστά της μητρόπολης της Μάσα Μαρίτιμα και το πολύπτυχο της Αγίας Δωροθέας (πινακοθήκη Σιένα), διατηρούν αυτά τα χαρακτηριστικά στοιχεία, ενώ η χρήση έντονων χρωμάτων επάνω στο χρυσό βάθος συμβάλλει στην εκφραστικότερη απόδοσή τους. Ο Λ. οφείλει τη φήμη και τη δημοτικότητά του στις τοιχογραφίες του αιθρίου του Αγίου Φραγκίσκου και της Αίθουσας των Εννέα στο δημοτικό μέγαρο της Σιένα. Από τις τοιχογραφίες του Αγίου Φραγκίσκου σώζονται μόνο η Χειροτονία του αγίου Λουδοβίκου της Τουλούζ και το Μαρτύριο των Φραγκισκανών, τα οποία σήμερα φιλοξενούνται σε ένα παρεκκλήσι του ναού. Στα έργα αυτά είναι ευδιάκριτα τα στοιχεία της αφηγηματικής φαντασίας και της αναζήτησης ζωντανών και κομψών τρόπων έκφρασης. Στην τοιχογραφία της Αίθουσας των Εννέα ο καλλιτέχνης διηγήθηκε με λεπτότητα και υψηλό ποιητικό ύφος την αλληγορία της Καλής και κακής διοίκησης, όπως θα έκανε για ένα ωραίο παραμύθι. Οι υποβλητικές και ποικίλες μορφές (φημισμένη είναι η μορφή της Ειρήνης) διαδέχονται η μία την άλλη μέσα σε ένα πολύμορφο και ζωντανό τοπίο, εμπνευσμένο ασφαλώς από την άμεση και οξεία παρατήρηση της ζωής και του περιβάλλοντος του καλλιτέχνη. Περίφημες είναι και οι σκηνές του χορού των κοριτσιών, της γαμήλιας πομπής, του ιππικού δρόμου και του θερισμού. Παρόμοια λεπτομερής και ακριβής απόδοση τοπίου παρατηρείται και στους δύο μικρούς πίνακες της πινακοθήκης της Σιένα, Άποψη πόλης και Θαλασσινό τοπίο. Από τα έργα της ωριμότητάς του έχουν χαθεί οι τοιχογραφίες του Αγίου Παύλου στη Φλωρεντία και της μονής του Μοντεσιέπι, ενώ διασώζονται Η Υπαπαντή (1432) και Ο Ευαγγελισμός (πινακοθήκη Ουφίτσι), έργα στα οποία ο Λ. επιλύει με εκπληκτική πρωτοτυπία προβλήματα προοπτικής και χώρου.
2. Πιέτρο (Pietro, Σιένα, περ. 1280 – 1348;). Ο Πιέτρο εργάστηκε κυρίως στην Τοσκάνη. Ανάμεσα στα πρώτα του έργα περιλαμβάνονται η Παναγία της μητρόπολης της Κορτόνα και το πολύπτυχο για τη Σάντα Μαρία ντέλα Πιέβε στο Αρέτσο. Σε συνεργασία με τον αδελφό του φιλοτέχνησε τις τοιχογραφίες με σκηνές από τον Βίο της Παναγίας στη Σάντα Μαρία ντέλα Σκάλα, οι οποίες έχουν καταστραφεί. Στα έργα αυτά ο Πιέτρο, παρά τις καταφανείς επιδράσεις των Ντούτσο και Τζιότο, προσεγγίζει περισσότερο τον κλασικισμό του Τζοβάνι Πιζάνο. Στο ίδιο μοτίβο κινούνται και τα άλλα του έργα, όπως η νωπογραφία της Κάτω Βασιλικής στην Ασίζη και η ποιητική Παναγία μεταξύ του αγίου Φραγκίσκου και του Ευαγγελιστή. Στον ίδιο ναό, στους θόλους της αριστερής πλευράς του εγκάρσιου κλίτους, ζωγράφισε σε συνεργασία με άλλους μία σειρά τοιχογραφιών, αμφισβητούμενης χρονολόγησης. Στον Λ. αποδίδονται με βεβαιότητα οι σκηνές της Σταύρωσης και της Αποκαθήλωσης, χαρακτηριστικές για την ταραγμένη γραμμική απόδοση. Από το πολύπτυχο της εκκλησίας των Καρμηλιτών προέρχονται οι δύο μικροί πίνακες Καρμηλίτες στο πηγάδι και Όνειρο ενός μοναχού, όπου οι πλαστικές μορφές εναρμονίζονται με την έντονη περιγραφική και χρωματική αίσθηση του περιβάλλοντος και της φύσης. Τα μεταγενέστερα έργα του, Ιστορίες της ευλογημένης ταπεινοφροσύνης, Η Παναγία ένθρονη (πινακοθήκη Ουφίτσι) και το τρίπτυχο Γέννηση της Παρθένου (Μουσείο Μητρόπολης, Σιένα) συνοψίζουν τα γνωρίσματα μιας ωριμότερης τεχνοτροπίας, παρουσιάζοντας παράλληλα μία τάση προς το μνημειώδες.
ΛΟΡΕΝΤΖΕΤΙ_ΠΙΕΤΡΟ_ΠΑΝΑΓΙΑ.tif
Τμήμα της τοιχογραφίας «Η Καλή Διοίκηση», έργο του Ιταλού ζωγράφου Αμπρότζιο Λορεντζέτι· πρόκειται για μία αλληγορική παράσταση που τη διακρίνει μια βαθιά ποιητική υποβλητικότητα (Δημοτικό Μέγαρο, Σιένα).
Αμπρότζιο Λορεντζέττι: τμήμα της τοιχογραφίας «Η Καλή Διοίκηση», μιας αλληγορικής παραστάσεως που τη διακρίνει μια βαθειά ποιητική υποβλητικότης. (Σιένα, Δημοτικό Μέγαρο).
Dictionary of Greek. 2013.